Özlem Özgüt Yörekli-abdpost.com / ABD (İGFA) –Delaware eyaletinin şirket kurma yetkisi verdiği ‘amerikadasirket.com’ çalışanı Samet Oyunmış, ABD’deki vergi sistemine ilişkin değerli açıklamalarda bulundu.
New York Temsilcisi Hasret Özgüt Yörekli’ye özel açıklamalarda bulunan Oyunmış, vergi beyannamesi döneminin yaklaşmasıyla yaşanan kaosu aktardı.
Firma olarak bu tür bahislerin tamamına yardımcı olduklarını belirten Oyunmış, vergi indirimlerinden faydalanmak için kullanılabilecek tüyolara değindi.
VERGİ İKİYE AYRILIYOR
ABD’de vergilendirmenin ikiye bölündüğünü belirten Oyunmış, “Amerika’da vergilendirme ikiye bölünmüş durumda. Yani temel olarak eyalet ve federal vergileri ödemeniz gerekiyor. Eyalet vergisi de yaşadığınız eyalete göre değişir. Bazı eyaletlerde vergi yoktur ancak federal gelir vergisi ödemeniz gerekir. Vergi beyanname süreci şu şekildedir: Vergi beyanname dönemi 29 Ocak’ta başlıyor. Bundan sonra Amerika’da belli bir gelir elde ettiyseniz bunun vergisini ödemeniz gerekiyor. Uzmanlık alanım Amerika Birleşik Devletleri’nde iş yapan Amerikalı olmayan vatandaşların veya hiçbir bölge statüsüne sahip olmayanların vergilendirilmesi olacaktır. Mesela Türkiye’de yaşayan biri Amerika’da iş yapıyor ve gelir elde ediyorsa vergi ödemek zorundadır. Birçok kişi aslında Türkiye’de yaşadığımı düşünüyor. Neden Amerika’da vergi ödememeliyim? Sadece şirket kurduğumu söyleyebilirim ama aktif olarak ticari bir faaliyet içerisindeyseniz Amerika’da bunun vergisini ödemek zorundasınız. Çünkü size söylüyorum, Amazon’da satış yapıyorsunuz ve ödemeyi Amerika Birleşik Devletleri’ndeki bir banka hesabına veya aracı kurumlara alıyorsunuz. “Ve böylece Amerikan kaynaklı geliriniz oluşuyor” dedi.
VERGİ İNDİRİLEBİLİR GİDERLER
Vergiden düşülebilecek harcamaların çok iyi bilinmediğine dikkat çeken Oyunmış, “29 Ocak’tan sonra bu gelirleri beyan etmeniz, giderlerinizi bu gelirlere göre beyan etmeniz gerekiyor. Aslında pek çok kişi bunu bilmiyor, yani nelerin gider olarak düşülebileceğini bilmiyor. Mesela Amazon’da iş yapıyorsunuz ve 100 bin dolar kazanıyorsunuz ama tamamen Türkiye’de yaşıyorsunuz ve tüm masraflarınız Türkiye’de. İşle ilgili tüm masraflarınızı düşebilirsiniz. Yani telefon masrafları var, ürün alımları var, sunucu aldınız, bu oluyor… Son olarak kalan net gelirden vergi borcunuzu ödemeniz gerekiyor. Amerika’da yaşayan bireyler için işler değişiyor. Amerika’da yaşayan bireylerin farklı senaryoları var. Evliyseniz farklı vergiler ödersiniz; çocuğunuz varsa farklı vergi ödersiniz. Aslında her zaman şunu öneriyorum: Uber’i işleten birinin vergi danışmanına ihtiyacı yok. 15 dolara internetten çok kolay çözebiliyorlar. Çünkü neden tek bir kaynaktan geliri var? 1099 belgesi dediğimiz ödeme makbuzunu alıyorlar ve siz de bu ödeme makbuzunun yanına harcamalarınızı yazıyorsunuz. Yani sistem çok kolay ilerliyor ama farklı gelir elde ediyorsunuz. “O zaman onları bırakmanız gerekiyor, bu yüzden özellikle birisiyle çalışmanız gerekiyor” dedi.
VERGİ İADESİ
Vergi iadesi almada herhangi bir sorun yaşanmayacağını belirten Oyunmış, fazlalığın farkında olmadan ödenmemesinin öneminin altını çizerek, “Burada konuya biraz daha agresif yaklaşabilirsiniz. Açıkçası tüm masraflarınızı düşebilirsiniz. Örneğin yakın tarihli bir vergi beyannamesini inceledim. Adam Türkiye’de yaşıyor ama Amerika’da yaşayanların ödemesi gereken bir vergi var, onu ödettiler. Evet tamamen yanlış beyan nedeniyle ödediği tutar 7 bin 900 dolar. Bunun için başvuruda bulunup para iadesi alabiliriz. Onun dışında şu da var; Örneğin 2020 ya da 2021 yılında çok fazla vergi ödemiş olabilirsiniz. Bu vergiyi de geri alabilirsiniz. Yani “Fazla para ödedim, para iadesi istesem sıkıntı yaşar mıyım?” diye bir şey yok. “Fazla vergi ödediyseniz tekrar vergi iadesi alabilirsiniz” dedi.
VERGİ BEYANNAMESİ 29 OCAK’TA BAŞLIYOR
Vergi beyanname formlarının şu anda yapılabileceğini ancak aktif hale getirilmediğini belirten Oyunmış, “Vergilerin elektronik ortamda gönderilmesine 29 Ocak’tan itibaren başlanacak ancak formlar halihazırda son halini aldı. Vergilerinizi beyan edebilirsiniz ancak aktif hale getiremezsiniz. Bunun için zaman önemli, yaklaşık olarak ne kadar geliriniz ve gideriniz var. Bunu hesaplayıp ortalama vergi borcunuzu hesaplayabilirsiniz. Buna göre emeklilik hesabı açmak istiyorsanız bu hesaba para yatırabilirsiniz. “Öyle bir tasarruf yapabilirsiniz ki vergiden düşebilirsiniz” dedi.
VERGİ ÖDEMEZSENİZ NE OLUR?
Oyunmayan, vergilerin ödenmemesi durumunda ciddi cezalarla karşılaşabileceğinizi vurgulayarak, “Amerika’da vergi ödemezseniz temelde ilk yılda hiçbir şey olmaz. Çünkü vergi ödemediğinizin farkında değiller. 1-2 yıl hiçbir şey olmayacak ama bunun farkına vardığınızda IRS sizin kapınızı çalmadan önce sizin IRS kapısını çalmanız gerekiyor. Örneğin bir kişi Amerikan vatandaşı olup Türkiye’ye yerleşmiş ve Amerika’ya vergi ödemek zorundadır ya da Green Card’ınız varsa ve Amerikan vatandaşıysanız dünyadaki tüm geliriniz üzerinden Amerika’ya vergi ödemek zorundasınız. Yani mesele sadece Amerika’daki kazancınızla ilgili değil. Kişi Amerika’da yaşıyor, Giresun’da evi var, kira geliri var ve bunu hiçbir şekilde Amerika’ya bildirmiyor. Amerika bunu fark eder etmez size 10 bin dolardan başlayan cezalar göndermeye başladı. Bu nedenle IRS’nin de bu bahisler için bir sistemi vardır. “Amerika’da yaşıyorum ama 5 yıldır vergi beyannamesi vermedim. Bunu şimdi yapmak istedim” diyorsunuz. Tüm vergi planlamasını geriye dönük olarak yaparsınız. Son 3 yıla ait vergi beyannamenizi vermişseniz ve ay sonuna kadar vergi borcunuz varsa bunu ödemeniz gerekmektedir. Çünkü kendinizi bu haliyle affetmezseniz IRS kapınızı çaldığında işler çok değişir” dedi.
VERGİ BEYANININ SON GÜNÜ…
Vergi beyannamelerinin son teslim tarihi hakkında da bilgi veren Samet Oyunmış, şunları söyledi:
“Vergi beyanı için son tarih 15 Nisan. 15 Nisan’ın hafta sonuna veya tatil gününe denk gelmesi halinde, haftanın bir sonraki gününe devredilir. Belgeleri hazır olmayanlar için 6 ay uzatılabilir. Uzatma aldığınızda yalnızca vergi planını uzatabilirsiniz. Borcunuzun vadesi uzatılmaz. Yani sizin varsayımınız 6 bin dolar borcunuz varsa bunu ödemeniz gerektiği yönünde. Son uzatma sonrasında yaptığınız hesaplamaya göre borcunuzu alır, ödemeniz gereken tutarı ödersiniz. Eğer borcunuzu ödemezseniz borcunuza tekrar faiz uygulamaya devam eder.
TEK GELİR OLANLARA KOLAYLIK
Tek elden gelir elde eden bireylerin vergi beyannamelerini çok daha kolay bir şekilde verebildiklerini belirten Oyunmış, “Amerikan vatandaşları bireysel vergi dediğimiz 1040 vergi beyannamesi formunu doldurabiliyor. Belli bir gelirin altındaysanız bu durum eyalete göre değişir. IRS web sitesinde ücretsiz bir finans sistemi bulunmaktadır. Vergilerinizi bunlardan beyan edebilirsiniz. Yani söylüyorum, 30 bin dolar kazandınız, bu işlemi hiçbir bedel ödemeden yapabilirsiniz. Yine tek kaynaktan geliriniz varsa bunları kullanarak 15-20 dolara bu sorunu çözebilirsiniz. Gayrimenkul vb. gibi daha fazla geliriniz varsa 1040 formuna ek olarak gayrimenkulle ilgili geliri de paylaşmamız gerekir. Eğer bir şirketiniz varsa, geliri paylaşmanız gerekir. Ancak işbirliği yaptığınız bir şirket varsa bu vergi denetimlerini nisan ayının ikinci haftasında tekrar yapmanız gerekmektedir. “Bunu yapmazsanız, IRS her ortağa tekrar ceza göndermeye başlar” dedi.
AMERİKAN OLMAYAN VATANDAŞLAR İÇİN VERGİ BEYANNAMESİ
Amerikan vatandaşı olmayan vergi mükellefleri için sürecin biraz farklı olduğunu belirten Oyunmış, “Amerikan vatandaşı olmayanlar için durum biraz farklı. 1040 yerine 1040 NR oluyor. Yani ayrıca Amerika’da şirketiniz varsa vergi beyannameniz dışında doldurmam gereken bir bilgi veya form 54-72 var ve bu 1 Ocak 2024, yeni bir tarih. kanun çıkarıldı. Geçmişte Amerika’da bir şirketiniz varken, sahibini pek kimse tanımıyordu. Yani şirketin sahipleri bilinmiyordu. Ancak son dönemde artık bu takip edilemiyor ve dolandırıcıların artması nedeniyle yabancı şirket kurulsa bile sahibi hakkında bilgi vermek zorunda kalıyor” dedi.
GÖÇMENLER DE VERGİ ÖDEMEK ZORUNDA…
ABD’ye yasa dışı yollardan girseniz bile vergi ödemeniz gerektiğine dikkat çeken Oyunmış, “Kurumlar arası göç kavramı bambaşka. Mesela Meksika sınırını yasadışı bir şekilde geçtiniz ve Amerika’da yaşamaya başladınız. Bir sistem uygulanıyor; eğer son 3 yılda 183 günden fazla yaşadıysanız Amerika’daki tüm dünyalık geliriniz üzerinden vergi ödemek zorundasınız. Yani 1 Ocak 2023’te Meksika’dan geçen bir kişinin artık Türkiye’deki banka hesabını ABD’ye bildirmesi gerekiyor. Herkesin vergi beyan etmesi gerekiyor. Hatta bununla ilgili çok üzücü bir durum da var. Yasadışı bir kadın Amerika’da temizlikçi olarak çalışıyor. Hanım bir banka hesabı açar ve kazandığı paranın tamamını Portekiz’e gönderir. Ve sonuçta hanımın açtığı her banka hesabına ilk yıl 10 bin dolar, sonraki yıllarda 6-10 bin dolar ceza kesiyorlar. Kadına kesilen ceza 1 milyon dolardan fazla… Kadın vatandaş değil, Yeşil Kart sahibi değil, herhangi bir statüsü yok. “Tamamen hukuka aykırı ama cezanın kime, nasıl verileceği belli değil” dedi.
